ΥΠΟΘΕΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΝΗΣΙ Η ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ
- Λεπτομέρειες
- Δημοσιεύτηκε στις 22 Νοεμβρίου 2015
- Γράφτηκε από τον/την Λευτέρη Τσουρέα, Βάνα Κάλτσιου
20-11-2015 Θέατρο Rex - Πειραματικη σκηνή, ΑΘΗΝΑ
Αυτή η παράσταση πρόκειται ουσιαστικά για έναν ντοκιμαντερίστικο θέατρο με την υπογραφή του Εθνικού θεάτρου. Το αντικείμενο της είναι τα γεγονότα που εκτιλύχτηκαν την 20η Φεβρουαρίου του 2014 στο Φαρμακονήσι. Ήταν η πρώτη περίπτωση ναυαγίου προσφύγων από το Αφγανιστάν και τη Συρία, που είχε παγκόσμιο αντίκτυπο.
Επί σκηνής παρουσιάζουν τα στοιχεία του ναυαγίου οι τέσσερις ηθοποιοί λες και είναι δημοσιογράφοι, αξιοποιώντας φωτογραφίες και videos. Η ροή των πληροφοριών είναι τόσο ομαλή, που είναι αδύνατο να μη ρουφήξει κανείς μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια. Αυτό είναι και το κέρδος αυτής της παράστασης. Καταπιάνεται με κάτι τόσο σοβαρό και βαρύ σαν θέμα, και όμως ο Ανέστης Αζάς μαζί με την ομάδα του υπογράφουν ένα κείμενο γεμάτο χιούμορ και αρκετό αυτοσαρκασμό.
Η θεατρική πράξη περιλαμβάνει συνεντεύξεις που προκαλούν τον κλαυσίγελο όπως η περίπτωση της συνάντησης τους με εκπροσώπους του λιμενικού. Είναι αδιανόητο πόσο λεξιπλάστες έφτασαν να γίνουν στην προσπάθεια να μετριάσουν τις ευθύνες που είχανε για το ναυάγιο αυτό στο Φαρμακονήσι.
Χρυσάφι της παράστασης τα videos του φωτογράφου των προσφύγων, τα οποία τράβηξε κατά τη διάρκεια «διάσωσης» των λαθρομεταναστών – έτσι τους αποκαλούσαν όλοι οι εμπλεκόμενοι. Ήταν η περίοδος που το λιμενικό είχε εντολές από το πολιτικό προσωπικό της χώρας να επιστρέφει τις βάρκες πίσω στην Τουρκία. Είναι αυτοί που αποκαλούσαν τους πρόσφυγες, μετατοπίζόμενους. Πλέον ζούμε πολλά Φαρμακονήσια, αλλά ευτυχώς έχει αλλάξει η στάση των λιμενικών. Και δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός ότι μιλάμε για τους ίδιους λιμενικούς, που πριν ελάχιστο καιρό έβριζαν και απειλούσαν τους πρόσφυγες και τώρα τους σώζουν όλους…
Η σκηνοθετική ματιά του Ανέστη Αζά είναι καταλυτική για να μπορέσουν όλα τα στοιχεία της παράστασης να ενωθούν σαν παζλ για μια ολική εικόνα του τι συμβαίνει στο Αιγαίο με τους πρόσφυγες. Η άνοδος στη σκηνή του φωτογράφου και του προέδρου των Αφγανών μεταναστών στην Ελλάδα, προωθεί ακόμα περισσότερο την αρχική ιδέα της παράστασης στο να έχει πολύπλευρη οπτική στο θέμα Φαρμακονήσι 2014.
Μετά το τέλος της παράστασης έγινε συζήτηση με το κοινό, στην οποία επισημάνθηκε το γεγονός ότι δεν υπήρχε σαν στόχος το να προτείνουν λύσεις για το προσφυγικό θέμα. Την παράσταση είδε και ο πρωθυπουργός μαζί με συνεργάτες του, αλλά δεν κάθισε να συμμετέχει στη συζήτηση με το κοινό.
Οπου κι αν ξαναπαιχτεί, σας προτείνουμε ανεπιφύλακτα να τη δείτε. Μετά το τέλος της θα πιάσετε τον εαυτό σας να προβάλει το προσφυγικό πρόβλημα με πολλές αναπάντητες ερωτήσεις. Η παράσταση αυτή δεν προτείνει, δε δίνει λύσεις ούτε απαντά σε αυτές τις ερωτήσεις. Κάνει κάτι πολύ πιο ουσιαστικό: Προβάλλει με περίτεχνο τρόπο όλες τις προεκτάσεις του προσφυγικού προβλήματος, εκμεταλλευόμενο τις συναντήσεις με τους αρμόδιους για το θέμα. Αφουγκράζεται το προσφυγικό ως φαινόμενο και όχι ως πρόβλημα, όπως κάνουν οι δημοσιογράφοι κατά κόρον. Είναι επί σκηνής για να τραβήξουν το ενδιαφέρον του κοινού για το αντικείμενο της παράστασης και όχι για να διδάξουν ύφος και ηθική.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η παράσταση προβάλλεται με αγγλικούς υπότιτλους.
Λ.Τ.
Το θέμα της παράστασης καθώς και των συντελεστών αυτής είναι προς τιμή τους που πραγματοποίησαν εξονυχιστική έρευνα. Έτσι εξασφάλισαν συγκλονιστικές μαρτυρίες παρουσιάζοντας μια πλευρά που αγνοούν οι περισσότεροι! Και το έκαναν προκειμένου να κατανοήσουν μια πολιτική παραφροσυνη μα και μια κοινωνική αδικία.
Τα μικροπροβλήματα της παράστασης όπως ο μη συγχρονισμός του λόγου των ηθοποιών καθώς αναπτύσσεται μια ροή γεγονότων και συναισθημάτων από το βίντεο ντοκουμέντο του φωτογράφου. Επίσης και η μαρτυρία του Σύριου ως διακινητή θέτουν τόσα ερωτηματικά και συναισθήματα στους θεατές με αποτέλεσμα να τους καθηλώνουν.
Μπράβο σε όλους τους συντελεστές της παράστασης μα και σε όσους συμμετέχουν σε αυτόν τον αγώνα της μετανάστευσης.
Δε θα ξεχάσω τον φωτογράφο-ρεπόρτερ που είπε "η θάλασσα ξεβράζει πτώματα".
Β. Κ.