ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΜΑΛΑΜΑΣ

 

 

   Σε μία παλιότερη συνέντευξή του είχε πει: «Ποτέ δεν πέφτει το ταβάνι στο κεφάλι μας, απλώς δεν έχουμε σηκώσει αρκετά ψηλά τα χέρια μας για να το κρατήσουμε», κάτι που όπως φαίνεται από την προσωπική του πορεία, ξέρει να κάνει πολύ καλά.

    Ένας μουσικός, τραγουδοποιός και ερμηνευτής που ξεχωρίζει ανάμεσα σε εκείνους, που αποτελούν την αποκαλούμενη «έντεχνη μουσική σκηνή» στη χώρα μας, αν και ο ίδιος προτιμά το επίθετο λαϊκός για να χαρακτηριστεί. Πριν όμως φτάσει στο σημείο να του αποδοθούν οι χαρακτηρισμοί αυτοί, μεσολάβησαν αρκετά. Αφετηρία του ήταν η πρώτη του κιθάρα, δώρο από τον πατέρα του, όταν σε ηλικία 13χρονών, είχε καλές επιδόσεις στο σχολείο. Στα 17 του παρακολούθησε μαθήματα κιθάρας στο Μακεδονικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια μαθήματα μουσικής στο Ωδείο της Στουτγάρδης-πόλη στην οποία είχε βρεθεί με την οικογένειά του μέχρι και την εφηβεία του-για να επιστρέψει τελικά στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αθήνα και να μαθητεύσει στο Εθνικό Ωδείο δίπλα στον Βαγγέλη Ασημακόπουλο και το Νότη Μαυρουδή. Από τα 23 του ξεκινά η επαγγελματική του πορεία, εργαζόμενος αρχικά ως δάσκαλος κιθάρας και τραγουδιστής σε λαϊκά μαγαζιά. Τελευταίος του σταθμός πριν την προσωπική του πορεία είναι η συμμετοχή του, ως κιθαρίστας, στην ορχήστρα του Νίκου Παπάζογλου.

    Το ορόσημο για την επαγγελματική πορεία του Σωκράτη Μάλαμα, εκείνο που κατάφερε να τον κάνει ευρέως γνωστό, ήταν ο δίσκος του 1993 « Κύκλος». Ένας λαϊκός δίσκος, στον οποίο βρίσκουμε την πρώτη συνεργασία του Μάλαμα και του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Τραγούδια που ξεχώρισαν και τραγουδήθηκαν από όλους, το «Τσιγάρο ατέλειωτο», τα «Πάγια», ο «Φάλτσος χρησμός». Τραγούδια που κάνουν πολλούς να τραγουδήσουν πια Μάλαμα, αλλά και να εγκαινιάσουν μία συνεργασία, που όχι μόνο έμελλε να έχει συνέχεια, αλλά και μεγάλη επιτυχία μαζί με την ένθερμη υποδοχή του κοινού.


    Πριν το 1993, έχει κάνει την πρώτη του δισκογραφική απόπειρα, που στέφεται με αποτυχία. Η δισκογραφική εταιρεία Lyra, απορρίπτει το υλικό του ως αντιεμπορικό. Συνεχίζει να παίζει σε λαϊκά μαγαζιά, προσθέτοντας κάποια δικά του κομμάτια. Ο Ν. Παπάζογλου τότε, τον πείθει να ετοιμάσει και να ηχογραφήσει την δουλειά του, κάτι που συμβαίνει και το 1989, οπότε και κυκλοφορεί ο πρώτος του δίσκος με τον τίτλο «Ασπρόμαυρες Ιστορίες». Ένας δίσκος με μπαλάντες με λιτούς, αλλά άμεσους στίχους, με μουσική και ερμηνείες, που του ανήκουν. Το 1991 έρχεται ο δεύτερος δίσκος, τα «Παραμύθια» του. Συμμετέχουν η Μ. Κανά, ο Ν. Παπάζογλου και η Ολ. Δαραινίτη. Αρχίζει να φαίνεται το λαϊκό του πρόσωπο και εδώ βρίσκουμε την πολυτραγουδισμένη «Αράχνη». Η Μελίνα Κανά τραγουδά το 1992 στο δίσκο «Της μέρας και της νύχτας», σε στίχους του ίδιου, του Μ. Ρασούλη και του Γ. Τσατσόπουλου. Κάνει τώρα εμφανέστατη στο δίσκο αυτό τη λαϊκή του πλευρά και το κοινό γνωρίζει τότε και αγαπά μέχρι σήμερα το κομμάτι «Να βάλω τα μεταξωτά και να φυσάει».

     Μετά την επιτυχία του δίσκου «Κύκλος», ξεκινά μία νέα περίοδος για τη δημιουργία του Σωκράτη Μάλαμα. Στην περίοδο αυτή ανήκουν και τα περισσότερα από τα πιο γνωστά και αγαπημένα για το κοινό κομμάτια του. Το 1996 με το «Λαβύρινθο» καταφέρνει να μας παρασύρει στον λαβύρινθο των συναισθημάτων του. Από την πικρή παραδοχή του «…όσα κοστίζουν μια δραχμή, για άλλους κοστίζουν μια ζωή…», στο τραγούδι «Τα παιδιά μες την πλατεία», περνά στο γεμάτο ένταση, «…δεκάρα τσακιστή για τον γαμπρό, πριν παντρευτείς να σε φιλήσω μια φορά…», στο τραγούδι «Άσε τα ψέματα», τραγούδι της παρέας που καταφέρνει να ξεσηκώνει. Για να κλείσει το δίσκο του με το «Ευτυχείς, λυπημένοι και πότες», τραγούδι που νομίζεις, πως θα ταρακουνήσει τα πάντα, αφήνοντάς σου τελικά την επιλογή να διαλέξεις με ποια από τις 3 κατηγορίες θα συμπορευτείς… Δύο μόλις χρόνια μετά αποφασίζει να μετρήσει τα χρόνια της ζωής του σε μέρες και τις χωράει όλες στον δίσκο «13000 Μέρες», δίνοντάς μας τραγούδια όπως το «Πετάω πέτρες», «Της αγκαλιάς η ξενιτιά», «Δρόμο άλλαξε ο αέρας», αλλά και το μελοποιημένο λόγο του Κ. Π. Καβάφη, «Δεκέμβρης του 1903». Εκεί που οι ήδη γνωστοί στίχοι του ποιήματος, βρίσκουν τη μουσική που θα τους βάλει στα χείλη του καθενός και καταφέρνει να σε ταξιδέψει μαζί της.

    Μπαίνει στη νέα δεκαετία και το 2000 αναλαμβάνει μόνο την ερμηνεία τραγουδιών σε μουσική του Ν. Ξυδάκη και στίχους του Μ. Γκανά και του Θ. Γκόνη και στα λόγια ενός ποιήματος του Σ. Μπλωντέρ. Τον ίδιο χρόνο κυκλοφορεί και ο έβδομος προσωπικός του δίσκος ο «Φύλακας και Βασιλιάς», με λαϊκά τραγούδια, αλλά και ηλεκτρικό ήχο σε αρκετά από αυτά. Με δύο συμμετοχές του Μ. Λιδάκη και της Μ. Κανά. Κάθε τραγούδι είναι και μία ιστορία που μας αφηγείται, ιστορίες που έχουν τραγουδήσει όλοι σήμερα, όπως η διάσημη πια «Πριγκηπέσα» του – ιστορία που, όπως ο ίδιος έχει πει δεν αναφέρεται σε γυναίκα, αλλά δεν θα μας αποκαλύψει και το θέμα της, αφού τα τραγούδια πρέπει να υπάρχουν για αυτά που νιώθει ο καθένας ξεχωριστά ακούγοντάς τα και όχι για αυτά που υπαγορεύει ο δημιουργός τους- και το «Χαμένο Ρούχο», δύο κομμάτια που στις συναυλίες του το κοινό του τα περιμένει και τα τραγουδά με μία φωνή και πολύ πάθος, όμοια με αυτό που έχει ο Μάλαμας πάνω στη σκηνή.

    Τις ιστορίες του αυτές τις έχει «ντύσει» ο ίδιος. Στο εξώφυλλό του δίσκου υπάρχει μία «παιδική» ζωγραφιά του και έχει φιλοτεχνήσει και τις ζωγραφιές στο ένθετο. Στο δίσκο «Ένα» ηχογραφεί το 2002 δεκατέσσερα καινούρια κομμάτια, ανάμεσά τους η «Νεράιδα» και τα «Διόδια». Το 2005 κυκλοφορεί το «Άδειο Δωμάτιο» και πέρα από ερωτικός, μάς δείχνει πόσο κοινωνικά ανήσυχος είναι σχετικά με όσα συμβαίνουν γύρω του, ενώ γίνεται και αρκετά δηκτικός στο «Θίασο». Ηχογράφησε το άλμπουμ αυτό μέσα σε έξι ημέρες ζωντανά! «Δρόμοι», ο τίτλος της προτελευταίας προσωπικής του δουλειάς. Στον δίσκο αυτό συμμετέχει και η Χάρις Αλεξίου. Δουλειά που δεν κατάφερε να ενθουσιάσει παρά τους συντελεστές της, αλλά που καταφέρνει να μας ταξιδέψει για ακόμα μία φορά. Για τη τελευταία του, ιδιαίτερη παραγωγή του, θα γίνει λόγος παρακάτω.

    Σε όλες αυτές τις προσωπικές του δουλειές η μουσική ανήκει εξ ολοκλήρου σε εκείνον και σχεδόν σε όλες και η ενορχήστρωση. Έχει όμως τραγουδήσει και στίχους αρκετών συναδέλφων του, με κάποιους από τους οποίους έχει καταφέρει να έχει μία διαρκή και επαναλαμβανόμενη συνεργασία. Πώς θα μπορούσε να ήταν άλλωστε διαφορετικά, αφού τους στίχους αυτούς καλείται στη συνέχει να «ντύσει» μουσικά και να τους κάνει ολότελα δικούς του στην ερμηνεία. Τέτοιοι συνεργάτες είναι για τον Σωκράτη Μάλαμα οι: Μ. Ρασούλης, Γ. Τσατσόπουλος, Ανθ. Αθανασιάδου, Γ. Αθανασόπουλος, Θ. Παπακωνσταντίνου, Οδ. Ιωάννου, Αλκ. Αλκαίος, Φ. Λαμπρίδη. Π. Καφετζοπούλου, Γ. Μελισσίδης και Δ. Παπαχαραλάμπους. Αξιόλογοι στιχουργοί που του έχουν χαρίσει τις δικές τους ιστορίες και εκείνος με τη σειρά του τις παρέδωσε σε εμάς.

    Πέρα όμως από προσωπικές και μοναχικές τις περισσότερες φορές «ιστορίες», ο Σωκράτης Μάλαμας έχει αρκετές συμμετοχές σε δίσκους πολλών τραγουδοποιών και ερμηνευτών. Κάποιες από αυτές από το 1994, αμέσως μετά δηλαδή από τον δίσκο του 1993, που τον καθιέρωσε μέχρι και το 2009, εντελώς υποκειμενικά ξεχωρίζουν. Η πρώτη του συμμετοχή είναι στο δίσκο του Δ. Τσακνή «Το φάντασμα από το παρελθόν». Δίνει μία εξαιρετική ερμηνεία στο τραγούδι «Μια άλλη φωνή», τραγούδι που σημαδεύεται από το έντονο γέλιο του στο τέλος του κομματιού. Το 1995 συμμετέχει για πρώτη φορά σε προσωπικό δίσκο του Θ. Παπακωνσταντίνου, «Στην Ανδρομέδα και στη Γη». Σε όλα σχεδόν τα κομμάτια παίζει κιθάρα και τραγουδά με την Μ. Κανά και το Θανάση. Μία συνεργασία που θα σημαδέψει τον Μάλαμα, θα του χαρίσει κομμάτια που ερμηνεύει πάντα στα live του, κομμάτια που ζητά ο κόσμος και που πολλοί θεωρούν ακόμα και πως του ανήκουν.Θα συνεργαστούν ξανά το 2002 στην «Αγρύπνια», όπου ερμηνεύει μοναδικά την «Αγία Νοσταλγία». Ακούμε επίσης από τον ίδιο τα: «Άδειοι τόποι», «Τειρεσίας» και «Rua da bella vista». Τελευταία τους, μέχρι και σήμερα, συνεργασία το 2006 στον «Διάφανο». Εδώ ερμηνεύει τέσσερα τραγούδια: «Διάφανος», «Στην Αμερική», «Στην Κοιλάδα των Τεμπών» και «Παξιμάδια».

    Αξιοπρόσεκτη συμμετοχή του το 2001, αυτή στο άλμπουμ των Active Member «Kramahoperrata II», στο οποίο τραγουδούν διάφοροι καλλιτέχνες του «έντεχνου» χώρου. Εδώ ερμηνεύει το κομμάτι «Της φωτιάς οι μάγοι», με τη συνοδεία μίας κιθάρας. Το 2003 ο Σωκράτης τραγουδά υπέροχα «Στα είπα όλα» και ενώ φαίνεται τόσο οικείο και δικό του, ανήκει στιχουργικά στον Οδ. Ιωάννου και μουσικά στον Μιλ. Πασχαλίδη. Περιέχεται στο δίσκο «Μόνη μου πατρίδα είναι ο χρόνος» του τελευταίου. Έχει ερμηνεύσει με μεγάλη τρυφερότητα τον «Τεμπέλη Δράκο», το 2005 στον ομώνυμο δίσκο του Γ. Χατζηπιερή και μαγικά το «Στα μάτια τα ψιχαλιστά» το 2006 στο δίσκο «Το σκοτεινό τρυγόνι», σε λόγο του Αλ. Παπαδιαμάντη και μουσική του Μ. Λιαπάκη και ακόμα 2 τραγούδια στην ίδια δουλειά. Ήταν το ένα από τα τρία ονόματα της εξαιρετικής συναυλίας στο θέατρο του Λυκαβηττού το 2006, που μας άφησαν ως ενθύμιο της νύχτας εκείνης το «Αλεξίου, Μάλαμας, Ιωαννίδης / Ζωντανή Ηχογράφηση από το θέατρο του Λυκαβηττού. Έχει τραγουδήσει το 2007, 3 από τα κομμάτια του soundtrack της ταινίας «Ο γιος του φύλακα». Τελευταία χρονολογικά συμμετοχή του είναι στο άλμπουμ «ΕΜΙΝΕ» του Π. Περυσινάκη, σε ποίηση του Γ. Καρατζή. Έχει γενικά συνεργαστεί και συμμετάσχει, κυρίως ερμηνευτικά σε άλμπουμ της Μ. Θωίδου, του Λουδοβίκου των Ανωγείων, της Μ. Παπανικολάου, του Μ. Σιγανίδη, του Θ. Μικρούτσικου, του Ορφ. Περίδη, του Δ. Μπασλάμ, του Ν. Χαλβατζή και τέλος έχει συνυπάρξει και με τους Χαϊνηδες.

    Στον πρόσφατο και τελευταίο προσωπικό του δίσκο, που κυκλοφόρησε πριν κάποιους μήνες, αποφάσισε να μας βγάλει «Έξω». Να ηχογραφήσει δηλαδή τις καλοκαιρινές του συναυλίες, κάτι που έχουν κάνει σχεδόν όλοι, αλλά κατάφερε να το υλοποιήσει με τον δικό του, ξεχωριστό τρόπο. Μας χάρισε μοναδικές ερμηνείες, ερμηνείες σε τραγούδια που γνωρίζουν όλοι, αλλά και σε ιδιαίτερα κομμάτια που οι «πιστοί του ακόλουθοι» τραγουδούν με μία φωνή παρέα του και οι «αμύητοι» ανακαλύπτουν σιγά-σιγά. Ερμηνείες που τις χαρακτηρίζει το πάθος και η ένταση, που προσφέρουν συγκίνηση και νοσταλγία -συναισθήματα που δίνει εκείνος στο κοινό του, αλλά και συναισθήματα που του επιστρέφουν απλόχερα όσοι πολλοί είναι κάτω από τη σκηνή του, που τον κοιτούν στα μάτια και ακολουθούν το «δρόμο» που τους δείχνει σε κάθε στίχο, σε κάθε νότα. Στιγμές που το κοινό καταφέρνει να ζήσει ακόμα και όταν οι συναυλίες του δεν είναι προσωπικές. Και έχει αρκετές αυτού του είδους ο Μάλαμας.

     Έχει συνυπάρξει στη σκηνή με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου, τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, τη Χάρις Αλεξίου, τη Μελίνα Κανά, χαρίζοντάς μας αξέχαστες στιγμές και δυνατές ερμηνείες σε τραγούδια που έχουμε συνηθίσει να ακούμε διαφορετικά. Όπως η ερμηνεία που δίνει στο τραγούδι του Αλκίνοου Ιωαννίδη «Γιατί δεν έρχεσαι ποτέ όταν σε θέλω», με την υπέροχη συνύπαρξη των δύο φωνών, που καταφέρνουν να απογειώσουν τη στιγμή.

    Ο «δρόμος» του τον έχει οδηγήσει μακριά από την Αθήνα. Κατεβαίνει για συναυλίες ή χειμερινές εμφανίσεις. Στις χειμερινές του εμφανίσεις είναι τις περισσότερες φορές μόνος, πλαισιωμένος από τους συνεργάτες του, την ομάδα που ξέρει να δίνει στο κοινό του αξέχαστες βραδιές. Όπως αυτές που χάρισε και φέτος το χειμώνα σε χώρο των Εξαρχείων, όπου έστησε ένα πρόγραμμα χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις, δεν ψάχνει άλλωστε τις εκπλήξεις, όπως ο ίδιος έχει πει, αλλά με τη δύναμη και την ορμή που πάντα τον χαρακτηρίζουν. Πέρα από τις στιγμές που μαζί με την ορχήστρα του ερμηνεύει τα δικά του τραγούδια, είναι πάντα απολαυστικός και πρωτότυπος κάθε φορά που με την κιθάρα και τη φωνή του τραγουδά κομμάτια που εκπλήσσουν. Όπως το «Νόστιμο τρελό μικρό μου», του Βαμβακάρη, αλλά και το εκ διαμέτρου αντίθετο «Δεν χωράς πουθενά», από τις Τρύπες, για να κλείσει το πρόγραμμα του με το «Αγάπη που ΄γινες δίκοπο μαχαίρι» του Χατζιδάκι και να του χαρίσει το κοινό του μία χορωδία απόλυτα συγχρονισμένη!

    Δίνει σπάνια συνεντεύξεις, μόνο όταν έχει να μιλήσει για κάτι συγκεκριμένο και γράφει τραγούδια δυνατά, που κάποτε είναι λαϊκά, άλλοτε ηλεκτρικά ή ντύνονται το τόσο ιδιαίτερο μπλουζ του Σωκράτη… Τραγούδια με συνέπεια προς τον εαυτό του και προς το κοινό του, το τόσο πιστό κοινό του. Τραγούδια που θαρρείς πως γράφονται νύχτα και όμως, όπως ο ίδιος έχει πει, «τα περισσότερα τα έχω γράψει μέρα». Σωκράτης Μάλαμας λοιπόν, ένας μουσικός που σε ταξιδεύει με τους ήχους του, ένας τραγουδοποιός που αφουγκράζεται τα απλά και καθημερινά και τα κάνει τραγούδι, παρέα με τα σύνθετα και μεγάλα που κρύβει μέσα του, ένας ερμηνευτής που γεμίζει τη σκηνή και που αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο κοινό. Ένας άνθρωπος που νομίζεις, πως δεν ανοίγεται εύκολα και που αποφεύγει την άσκοπη δημοσιότητα, αλλά που πάνω στη σκηνή και μέσα από τα τραγούδια του , αφήνει να φανεί ό,τι κρατά καλά φυλαγμένο μέσα του και το δωρίζει στους ακροατές τους! Κάποιος που κατόρθωσε να σηκώσει τα χέρια του πολύ ψηλά και όχι μόνο να κρατήσει το ταβάνι, αλλά και να το στερεώσει με τον καλύτερο τρόπο, ώστε να πορεύεται και να δημιουργεί χωρίς «κινδύνους».